همه چیز درباره لجستیک
لجستیک فرایند برنامه‌ریزی و اجرای حمل و نقل و انبارداری بهینهٔ کالا از نقطهٔ مبدا تا نقطهٔ مصرف است. هدف لجستیک برآورده کردن نیازهای مشتری به شیوه‌ای به‌موقع و با صرف هزینهٔ مناسب است.
در ابتدا، لجستیک نقش حیاتی هماهنگ‌سازی جابجایی پرسنل، تجهیزات و کالاهای نظامی را برعهده داشت. امروزه، اصطلاح لجستیک در هر زمینه‌ای که نیاز به حمل و نقل کالاهای تجاری در زنجیره تامین باشد، به‌کار می‌رود.
بسیاری از شرکت‌ها خدمات لجستیک را به تولیدکنندگان، خرده‌فروشان و سایر صنایعی که نیاز گسترده‌ای به حمل‌ونقل کالا دارند، ارائه می‌دهند. برخی از این ارائه‌دهندگان خدمات لجستیک، مالک تمامی زیرساخت‌ها از جمله هواپیما، کامیون، انبار و نرم‌افزار هستند درحالی‌که بقیه متخصص یک یا دو بخش خاص می‌باشند. دی‌اچ‌ال، فداکس و یوپی‌اس ارائه‌دهندگان خدمات لجستیک شناخته شده‌ای هستند.
معمولاً، خرده‌فروشان و تولیدکنندگان بزرگ، مالک اجزای عمده‌ای از شبکه لجستیک خود می‌باشند. اما، اکثر شرکت‌ها این کارکرد را به ارائه‌دهندگان خدمات لجستیک شخص‌ثالث یا لجستیک چهارم واگذار می‌کنند. ممکن است یک شرکت بخش‌های خاصی از لجستیک مانند انبارداری را به ارائه‌دهندگان خدمات لجستیک شخص‌ثالث (3PL) واگذار کند درحالی‌که همچنان نظارت بر این عملیات را ادامه می دهد. شرکت‌ها همه جنبه‌های لجستیک از جمله نظارت و مدیریت را به ارائه‌دهندگان خدمات لجستیک چهارم (4PL) واگذار می‌کنند. برون‌سپاری کل زنجیره تامین، مشتریان را از فرایندهای زمان‌بر و پرهزینه لجستیک رها می‌سازد.
زنجیره تامین چیست؟
زنجیره تامین، شبکه‌ای از اشخاص و شرکت‌هاست که در تولید محصولی و تحویل آن به مصرف‌کننده دخیل هستند. اعضای زنجیره با تولیدکنندگان مواد اولیه آغاز و با تحویل محصول نهایی به کاربر نهایی پایان می‌یابد. مدیریت زنجیره تامین یک فرایند حیاتی است زیرا زنجیره تامینی بهینه موجب کاهش هزینه‌ها و یک چرخه تولید کارآمد می‌شود. شرکت‌ها برای باقی ماندن رقابتی سعی دارند زنجیره تامین خود را بهبود ببخشند تا هزینه‌ها را کاهش دهند.
زنجیره تامین شامل همه مراحلی است که در ارائه محصول یا خدمت نهایی به مشتری دخیل می‌شود. این مراحل می‌تواند شامل تهیه مواد اولیه، انتقال آن به تولید، سپس حمل و نقل محصولات تکمیل شده به یک مرکز توزیع یا فروشگاه بازرگانی باشد که در آنجا محصول به مصرف‌کننده تحویل داده می‌شود.
نهادهای مشارکت‌کننده در زنجیره تامین شامل تولیدکنندگان، فروشندگان، انبارها، شرکت‌های حمل و نقل، مراکز توزیع و فروشگاه‌های خرده‌فروشی می‌شود.
زنجیره تامین از زمانی شروع به کار می‌کند که کسب و کاری، سفارشی از مشتری دریافت می‌کند. بنابراین وظایف اصلی آن شامل توسعه محصول، بازاریابی، عملیات، شبکه‌های توزیع، مالی و خدمات مشتری می‌شود.
هنگامی که مدیریت زنجیره تامین به خوبی انجام شود، می‌تواند هزینه‌های کلی شرکت را کاهش دهد و سودآوری آن را افزایش دهد. اگر یکی از اعضای زنجیره مشکل پیدا کند می‌تواند بقیه زنجیره را نیز تحت تأثیر قرار دهد و هزینه‌های زیادی به شرکت وارد کند.
عملکردهای اصلی صنعت لجستیک چیست؟
دو عملکرد اصلی صنعت لجستیک حمل و نقل و انبارداری هستند. مدیریت حمل و نقل بر برنامه‌ریزی، بهینه‌سازی و استفاده از وسایل نقلیه برای جابه‌جایی کالا بین انبارها، مکان‌های خرده‌فروشی و مشتریان تمرکز دارد. حمل و نقل چندوجهی است و می‌تواند شامل دریایی، هوایی، ریلی و جاده‌ای باشد.
در نتیجه جای تعجب نیست که مدیریت حمل و نقل یک فرایند پیچیده‌است که شامل برنامه‌ریزی و بهینه‌سازی مسیرها و بارگیری‌ها، مدیریت سفارش‌ها، حسابرسی و پرداخت کرایه، و همچنین مدیریت پایانه‌ها که مسئول حرکت وسایل نقلیه و مدیریت ناوگان از طریق پایانه‌ها در خارج از کارخانه‌ها، انبارها و مراکز توزیع است، می‌شود. مدیریت حامل‌ها نیز جنبه مهمی است زیرا قیمت، در دسترس بودن و ظرفیت حامل‌های حمل و نقل به شدت متفاوت است.
شرکت‌های لجستیک معمولاً از نرم‌افزارهای سیستم مدیریت حمل و نقل (TMS) برای برآورده ساختن نیازهای مرتبط با حمل و نقل لجستیکی استفاده می‌کنند. همچنین برنامه‌های تخصصی مانند سیستم‌های مدیریت پایانه و سیستم‌های مدیریت انبار (WMS) وجود دارد.
انبارداری یا مدیریت انبار شامل کارکردهایی همچون مدیریت موجودی و اجرای سفارش مشتریان است. همچنین شامل مدیریت زیرساخت و فرایندهای انبار می‌شود؛ به عنوان مثال، در یک مرکز توزیع سفارش‌های کالا دریافت، پردازش و ارسال می‌شوند. اکثر شرکت‌ها از نرم‌افزار WMS برای مدیریت جریان و ذخیره کالا و ردیابی موجودی استفاده می‌کنند. ارائه دهندگان نرم‌افزار برنامه‌ریزی منابع سازمانی معمولاً ماژول‌های TMS و WMS و همچنین اجزای تخصصی برای کنترل موجودی و سایر کارکردهای لجستیک را ارائه می‌دهند.
مدیریت گمرک یا مدیریت تجارت جهانی، اغلب بخشی از لجستیک در نظر گرفته می‌شود. مستندات رعایت مقررات دولتی معمولاً در مکان عبور کالا از مرزهای ملی یا ورود به بنادر دریایی پردازش می‌شود.
چرا این صنعت مهم است؟
تحویل به موقع بسته‌های سالم همیشه در تمام مراحل زنجیره تأمین اهمیت داشته است. با این حال، طی سال‌های اخیر با رایج شدن بازرگانی چندکاناله، که شامل تحویل روزانه محصولات سفارشی‌شده از طریق گوشی‌های هوشمند به خانه و خرده‌فروشی‌ها می‌شود، حتی مهم‌تر شده است.
تأمین‌کنندگان، تولیدکنندگان، توزیع‌کنندگان و خرده‌فروشان باید فرایندهای لجستیکی خود را برای برآورده ساختن نیاز به تحویل سریعتر و راحت‌تر تعداد و تنوع زیادی از کالاها بهبود ببخشند. آنها همچنین باید فرایندها و سیستم‌های خود را بهتر یکپارچه کرده و راه‌هایی برای بهبود دید در زنجیره تأمین پیاده‌سازی کنند.
درک اهمیت این حوزه
اهمیت لجستیک به ویژه هنگام بررسی زنجیره تأمین کسب‌وکار روشن می‌شود. در لجستیک کسب‌وکار، فرایندهای فردی دخیل در حمل و نقل و انبارداری کالا به صورت جامع مدیریت می‌شوند و مدیریت آنها را به عنوان یک سیستم یکپارچه می‌بیند.
برخی از اجزایی که به عنوان بخشی از آن سیستم یکپارچه عمل می‌کنند شامل تیم‌های داخلی و پیمانکاران شخص ثالثی است که مسئولیت پیش‌بینی و برنامه‌ریزی، حمل و نقل، پردازش سفارش، رضایت و خدمات مشتری، و انبارداری را برعهده دارند. کارخانجات تولیدی ممکن است برخی از فرایندها را خودشان انجام دهند اما فرایندهای دیگر را به اشخاص ثالث واگذار کنند.
یک ترمینال گاز طبیعی مایع‌شده نمونه‌ای از بافت کسب و کار است که در آن مدیریت اثربخش فرایندهای لجستیک چندگانه بسیار حیاتی است. تیم‌های مختلف باید حمل و نقل، پردازش و انبارداری محصولات گاز طبیعی را مدیریت کنند. اجزای متحرک متعددی که درگیر هستند باید به خوبی مدیریت شوند وگرنه فرایند کلی مختل خواهد شد، وضعیتی که با توجه به ماهیت فرار گاز طبیعی می‌تواند خطرناک باشد.
تفاوت لجستیک و مدیریت زنجیره تأمین
مدیریت لجستیک یک مولفه مهم مدیریت زنجیره تأمین است و از این اصطلاحات گاهی به جای یکدیگر استفاده می‌شود.
مدیریت لجستیک بر روی بارگیری مواد و مدیریت حرکت محصولات نهایی به بهینه‌ترین شکل ممکن تمرکز دارد. گاهی اوقات از اصطلاحات لجستیک ورودی و لجستیک خروجی برای اشاره به لجستیک کالاهای ورودی به یک تأسیسات یا خارج شده از آن استفاده می‌شود.
دسته مهم دیگری در مدیریت لجستیک، لجستیک معکوس است. این فرایند برای بازگرداندن یک محصول به مرکز توزیع جهت سرویس‌دهی، بازسازی، خارج از خدمت گذاشتن و بازیافت به کار می‌رود. این موضوع به ویژه در تجارت الکترونیکی از اهمیت برخوردار است.
مدیریت زنجیره تأمین شامل طیف گسترده‌تری از فعالیت‌های برنامه‌ریزی زنجیره تأمین است. این فعالیت‌ها شامل برنامه‌ریزی تقاضا، برنامه‌ریزی فروش و عملیات، و اجرای زنجیره تأمین، از جمله منابع یابی استراتژیک و مدیریت حمل و نقل می‌شود.
انواع مختلف لجستیک
مراحل متعددی در یک زنجیره تأمین معمولی وجود دارد، از تأمین مواد اولیه گرفته تا تولید یا ساخت محصولات و تحویل آنها به مصرف‌کنندگان نهایی یا کسب‌وکارها. هر مرحله می‌تواند از انواع مختلف لجستیک استفاده کند. لجستیک ورودی، خروجی و معکوس از جمله این انواع هستند، اما انواع دیگری نیز وجود دارد، مانند موارد زیر:
لجستیک تدارکات
که شامل پیدا کردن و تماس با تأمین کنندگان مورد نیاز برای مواد اولیه و هر چیز دیگری که برای شروع مرحله تولید لازم است، می‌شود. انتخاب مقدار درستی از مواد و تحویل به‌موقع آنها از اهمیت بالایی برخوردار است.
لجستیک تولید یا ساخت
فرایندهای متعددی را در بر می‌گیرد. این فرایندها شامل ایجاد، حمل و نقل داخلی و انبارداری یک محصول جدید، همچنین تلاش‌هایی برای بهینه‌سازی این فرایندها و کاهش زمان و هزینه مورد نیاز برای برآورده کردن سفارش محصول یک مصرف‌کننده، می‌شود.
لجستیک توزیع
تحویل به‌موقع یک محصول به یک مصرف‌کننده می‌تواند به طور مستقیم، جایی که یک تولیدکننده موظف به تحویل به کاربران نهایی است، یا به‌طور غیرمستقیم، جایی که یک خرده‌فروش یا عمده‌فروش موظف به فروش و تحویل به کاربران نهایی است، انجام شود. لجستیک توزیع همچنین بر بهینه‌سازی بسته‌بندی و روش‌های حمل و نقل تمرکز دارد.
لجستیک دفع
این نوع از لجستیک تمامی زنجیره تأمین را در بر می‌گیرد زیرا هر مرحله‌ای در معرض ضایعات است. شبیه به لجستیک معکوس است، اما با این تفاوت که فرایندهای دفع را نیز شامل می‌شود. مواد باقی‌مانده می‌توانند بازیافت یا بازگردانده شوند تا بهره‌وری حداکثر شود؛ هر ماده‌ای که غیرقابل استفاده تشخیص داده شود می‌تواند دفع شود.
آینده لجستیک
هوش مصنوعی (AI) و اتوماسیون نقش مهمی در نحوه عملکرد لجستیک در آینده خواهند داشت. به ویژه حمل و نقل و کارکردهای لجستیکی مرتبط با آن به سیستم‌های هوش مصنوعی برای اتوماسیون وظایف تکراری به منظور تمرکز کارشناسان لجستیک بر کارهای مهم‌تر یا نوآورانه‌تر وابسته خواهند بود. برخی از ارائه دهندگان خدمات لجستیک از هوش مصنوعی برای ردیابی بسته‌ها و پیش‌بینی مشکلات مرتبط با حمل و نقل در زنجیره تأمین استفاده می‌کنند. علاوه بر این، فناوری‌های دیگر مانند سیستم‌های شناسایی با امواج رادیویی برای ردیابی مکان و وضعیت کالاها در زمان واقعی و ارائه به‌روزرسانی‌های خودکار استفاده می‌شوند.
در عین حال، احتمالا وسایل نقلیه بدون راننده مانند لیفتراک‌ها، کامیون‌های تحویل و پهپادهای بدون سرنشین، به طور گسترده‌ای در انبارها و پایانه‌های انبارها و همچنین در بزرگراه‌ها رایج خواهند شد. چالش‌هایی وجود دارد، اما کسب‌وکارها به دلیل بهره‌وری آنها هنگام استفاده از داده‌ها برای شناسایی مسیرهای بهینه و کاهش زمان تحویل، به دنبال آن خواهند بود.
صنعت ۴٫۰، یا دگرگونی دیجیتال و مبتنی بر اینترنت در تولید، لجستیک ۴٫۰ را به عنوان یکی از زیرشاخه‌های خود در بر می‌گیرد که در آن فناوری‌های نوظهور در حال مدرن سازی لجستیک هستند. این‌ها شامل داده‌های حجیم، آنالیتیک‌های هوش مصنوعی و اینترنت اشیاء می‌شود.
لجستیک در صنایع مختلف
بگذارید در مورد لجستیک چند صنعت کلیدی جزئیات بیشتری بدهم:
لجستیک تولید:
– هماهنگ‌سازی زنجیره جهانی تأمین قطعات و مواد از تأمین‌کنندگان متنوع
– بهینه‌سازی جریان تولید داخلی و موجودی کنار خط تولید
– ارتباط بین لجستیک بین کارخانه‌ای برای انتقال روان قطعات و زیرمجموعه‌ها
– مدیریت موجودی انبارها و مراکز توزیع برای محصولات ساخته شده
– بهره‌برداری از سیستم‌های برنامه‌ریزی منابع سازمانی و اینترنت اشیا برای اتوماسیون زنجیره تامین و دید آن
لجستیک خرده‌فروشی:
– شبکه‌های توزیع چندکاناله به فروشگاه‌ها و مستقیم به مصرف‌کننده
– راه حل‌های انعطاف‌پذیر برای قرارگیری موجودی در سراسر فروشگاه‌ها
– برآورده کردن اوج‌های فصلی و انتظارات تحویل سریع با بافرهای موجودی
– لجستیک معکوس و توانایی‌های بازسازی برای بازگشت‌ها
– بهره‌برداری از آنالیتیک‌ها برای پیش‌بینی تقاضا و بهینه‌سازی موجودی
لجستیک غذا و نوشیدنی:
– حفظ کیفیت محصول و رعایت مقررات حین حمل و نقل
– ردیابی زنجیره سرد و سنسورها برای کالاهای فاسدشدنی
– مدیریت موجودی مبتنی بر اول خارج شده، اول خارج (FEFO) / اول وارد شده، اول خارج (FIFO) و حمل و نقل
– برنامه‌ریزی تولید و تدارکات پویا همراستا با تقاضا
– کنترل آلودگی و پاکسازی در انبارها و وسایل نقلیه حمل و نقل
لجستیک دارویی:
– مقررات سختگیرانه و نیازمندی‌های رعایت الزامات حین حمل‌ونقل و انبارداری
– لجستیک زنجیره سرد کنترل دما برای برخی داروها و واکسن‌ها
– تضمین صحت دارو و جلوگیری از ورود محصولات جعلی به زنجیره تأمین
-ردیابی سطح دسته و قابلیت‌های بازخواندن برای بازیابی سریع در صورت نیاز
-استفاده از شناسه‌گذاری برای تأیید اصالت در تمام مراحل توزیع
لجستیک نفت و گاز:
-حمل تجهیزات سنگین استخراج و تولید به مناطق دورافتاده
-پشتیبانی از نیازهای برنامه‌ریزی غیرقابل پیش‌بینی و توانایی‌های اعزام سریع
-جابجایی بهینه اجزای مدولار، قطعات یدکی و لوازم مصرفی نگهداری و تعمیرات
-هماهنگ‌سازی حمل و نقل لجستیکی ساحلی و فراساحلی
-بارگیری وسایل نقلیه، شناورها و زیرساخت‌های انبارداری تخصصی
-رعایت مقررات محدوده‌بندی، ایمنی و بارگیری مواد خطرناک
در ماهیت، هر صنعت اولویت‌ها، محدودیت‌ها و فرایندهای لجستیک منحصر به فردی دارد که باید به طور مؤثر با ابزارهای پیشرفته امروزی زنجیره تأمین و پلتفرم‌های دید مدیریت شوند. این امر به آنها اجازه می‌دهد انتظارات مشتری را به طور مقرون به صرفه برآورده کنند.
بینایی ماشین
بینایی ماشینی نقشی فزاینده مهمی در لجستیک و مدیریت زنجیره تأمین بازی می کند. راه های کلیدی استفاده از آن عبارتند از:
– بازرسی های خودکار
سیستم های بینایی ماشینی می توانند بدون نیاز به مداخله انسان، محصولات، بسته ها و ارسال ها را به طور خودکار از نظر نقص، دقت و برچسب زنی مناسب بازرسی کنند. این امر کیفیت و یکنواختی را تضمین می کند.
– مدیریت انبار و موجودی
بینایی ماشینی اسکن خودکار برای ردیابی سطوح موجودی، شناسایی محصولات و هدایت ربات هایی که اقلام را در انبارها بازیابی می کنند را فراهم می کند. این امر باعث افزایش کارایی و دقت عملیات انبار می شود.
– هدایت ربات های متحرک خودمختار
لیفتراک ها، گاری ها و ربات های تحویل خودران به بینایی ماشینی با دوربین ها و حسگرها برای ناوبری تأسیسات، جابجایی مواد و تعامل ایمن با افراد وابسته هستند.
– بهینه سازی بار
الگوریتم های پیشرفته می توانند شکل، ابعاد و وزن اقلام را تجزیه و تحلیل کنند تا دستورالعمل های بسته بندی سه بعدی برای بهینه سازی بارگیری وسایل نقلیه حمل و نقل را ارائه دهند. این امر باعث حداکثر سازی ظرفیت بار و ثبات می شود.
– آنالیتیک های لجستیک
بینایی ماشینی داده های حیاتی در مورد عملیات انبار و حمل و نقل را ثبت می کند که می توانند با هوش مصنوعی تجزیه و تحلیل شوند تا بی کارایی ها شناسایی شوند، تقاضا بهتر پیش بینی شود و برنامه ریزی بهبود یابد.
– امنیت و ایمنی
بینایی ماشینی نظارت تصویری خودکار برای افزایش امنیت و همچنین تشخیص اقلام ممنوعه را فراهم می کند. همچنین می تواند هویت راننده را تأیید کند و رانندگان را از شرایط ناایمن برای مدیریت ایمنی ناوگان آگاه سازد.
خلاصه اینکه، بینایی ماشینی وظایف را خودکار می کند، داده های کلیدی را فراهم می کند و کیفیت، کارایی و ایمنی را در عملیات لجستیکی که حمل و نقل، انبارداری، تحویل و غیره را در بر می گیرد، افزایش می دهد. اتخاذ آن با نوآوری های یادگیری عمیق جدید در حال شتاب گرفتن است.
بینایی ماشینی کاربردهای گسترده‌ای در عملیات لجستیک صنایع مختلف دارد:
صنعت خرده فروشی:
– اسکن و دسته‌بندی خودکار کالاهای برگشت داده شده در لجستیک معکوس
– بازرسی اطمینان از کیفیت مواد غذایی
– ردیابی سطوح موجودی قفسه در فروشگاه‌ها
صنعت تولید:
– هدایت ربات‌های جابجا کننده مواد خام و قطعات در خطوط تولید
– نظارت بر کیفیت و نواقص محصول برای کنترل کیفیت
– خواندن شماره‌های سریال، بارکد و دیگر علائم روی محصول
صنعت خودروسازی:
– شناسایی مدل‌ها و سازندگان خودرو در پایانه‌های حمل و نقل و روی کامیون‌ها
– اسکن و اعتبارسنجی شماره شناسایی وسیله نقلیه
– بازرسی زیرسازها برای یافتن نواقص و ارزیابی خسارت‌ها
صنعت داروسازی:
– تأیید دقت برچسب روی بطری‌ها و بسته‌های دارویی
– بررسی کیفیت قرص‌ها و تشخیص نواقص بسته‌بندی
– کاربردهای ردیابی برای پیگیری داروها در سراسر زنجیره تأمین
صنعت پست و بسته:
– اسکن و دسته‌بندی خودکار نامه‌ها و بسته‌ها
– بررسی آدرس‌ها و تمبرهای مناسب روی ارسال‌ها
– ارزیابی وضعیت بسته‌ها برای سوء استفاده یا آسیب‌دیدگی
در این صنایع، بینایی ماشینی قابلیت‌های شناسایی خودکار مبتنی بر تصویربرداری را برای تسریع فرایندهای لجستیک، پشتیبانی از ابتکارات اتوماسیون، تضمین کیفیت محصول و جمع‌آوری داده‌ها برای آنالیتیک فراهم می‌کند. انتظار می‌رود کاربردها با فناوری‌هایی مانند یادگیری عمیق و بینایی سه بعدی به سرعت رشد کنند. شرکت‌ها بر اساس نیازهای لجستیکی مشخص خود بینایی ماشینی را یکپارچه می‌کنند.
منبع: techtarget
